Wiele można pisać na temat poszukiwań i jeszcze więcej na temat historii ludzi z nimi związanymi. Tym razem jednak napiszemy kilka słów na temat przedmiotu, tytułowej odznaki pamiątkowej, której historia rozpoczęła się 6 listopada 1918 roku. Wtedy to, na wieść o dramatycznej sytuacji we Lwowie, młodzież akademicka Politechniki Warszawskiej, Uniwersytetu Warszawskiego oraz Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego wstąpiła do wojska, aby stać na straży jedności narodowej oraz bronić Polskich granic. I tak z rozkazu mjr Kazimierza Sawickiego został uformowany 36 Pułk Piechoty Legii Akademickiej. Po krótkim szkoleniu, w dniu 4 stycznia 1919 r., Legia udała się na pomoc mieszkańcom Lwowa, otoczonego przez wojska Ukraińskie. Brała tam udział w licznych walkach tj. ofensywa na Zbrucz, zdobycie Czartowskiej Skały czy kontrofensywie prowadzonej pod dowództwem Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego. Po powrocie do Warszawy, do pułku wstępowała młodzież chłopska oraz robotnicza. Następnie część młodzieży wróciła na studia oraz do szkół podoficerskich, aby po krótkiej przerwie wrócić do walk trwających do czerwca 1920 roku. Po tym czasie 36 Pułk Piechoty został zmuszony do ciągłego odwrotu, wobec zwycięstw nieprzyjaciela oraz panujących wówczas chorób. Po przeprowadzonej rekrutacji, pułk aktywnie uczestniczył w Bitwie Warszawskiej a następnie został przerzucony na front południowy. 18 października 1920 żołnierze 36 Pułku Piechoty Legii Akademickiej biorący udział w wojnie polsko-bolszewickiej, usłyszeli rozkaz Naczelnego Wodza o zakończeniu działań wojennych. Demobilizacja pułku została ogłoszona przez gen. Kazimierza Sosnkowskiego, po czym studenci wrócili na uczelnie a młodzi ochotnicy pochodzący ze wsi wrócili do pracy na roli. 36 Pułk Piechoty Legii Akademickiej został rozwiązany w 1932r. Działalność legii wznowiono 1 wrześnie 1938 r., zaliczono ją do oddziałów Obrony Narodowej, głównymi zadaniami 36 Pułku Piechoty Legii Akademickiej było rozwijanie wiedzy wojskowej oraz sprawności fizycznej wśród studentów wraz z odpowiednim wychowaniem obywatelskim. We wrześniu 1939 roku pułk brał udział w obronie Warszawy i Lwowa, a jego odznakę otrzymał także papież wtedy student - Karol Wojtyła który przebywał w m. Sądowa Wiśnia koło Lwowa. Żołnierze 36 Pułku Piechoty Legii Akademickiej dzielnie walczyli również we wrześniu 1939 w okolicach Wielunia, zadając poważne straty niemieckim najeźdźcą. Podczas odwrotu żołnierze dostali się do niewoli pod Warszawą. Jeńców wojennych przetransportowano do stacji kolejowej znajdującej się pod Częstochową a następnie załadowano do wagonów i wywieziono aż do Norymbergi, do obozu jeńców wojennych. Na początku tego roku, naszej grupie udało się odnaleźć odznakę 36 Pułku Piechoty Legii Akademickiej w okolicach miejscowości Kruszyna. Na polu uprawnym, pełnym różnych ludzkich historii, tragedii i radości czy też zwykłej sielanki dnia powszedniego dzięki naszej nieustającej pasji w poszukiwaniu zagubionej historii odkryliśmy fragment ludzkich losów. Nie wiadomo w jakich okolicznościach się tam znalazła i do kogo należała, lecz wzbudziła ogromne emocje, pobudziła wyobraźnie i być może odsłoniła fragment historii, który dopiero poznamy. Historia zagubienia lub celowego ukrycia odznaki może mieć związek z marszem jeńców wojennych z Warszawy do stacji kolejowej pod Częstochową. Powyższa historia świadczy o randze i znaczeniu odznaczenia, nie tylko symbolicznej, ale i sentymentalnej. Odznakę będzie można zobaczyć na żywo w Muzeum Regionalnym im. Zygmunta Krasińskiego w Złotym Potoku, do którego serdecznie zapraszamy.